Dawno mnie tu nie było

Nie było mnie tu prawie cztery lata i zmieniło się wiele. Zmienił się sam WordPress, a z tego, co się nie zmieniło, dużo zapomniałam i teraz muszę się uczyć go na nowo. Niech więc ten wpis będzie testem i sygnałem, że wciąż żyję. Zobaczmy, czy uda mi się zamieścić zdjęcie tegorocznych nurogęsi.

Nurogęsi

Kino na czas zarazy

Drodzy czytelnicy! Po niemal dwóch latach reaktywuję blog, bo chociaż na razie mam pracę (a od lat pracuję zdalnie, więc wiele się w tym względzie nie zmieniło), to jednak po ograniczeniu do minimum wyjść z domu czasu zrobiło się nagle więcej. Niemal codziennie oglądam więc jakiś film i trochę już się tego uzbierało. Jest to również dobry sposób na oderwanie umysłu od grożącego nam niebezpieczeństwa i zauważenie, że istnieją także, hmm, inne niebezpieczeństwa i okropności, inne nieszczęścia, inne interesujące sprawy, że istnieje sztuka i że można wykorzystać ten czas na poszerzenie swojej wiedzy o kinie i świecie. Są różne podejścia do tematu, niektórzy wolą w takim czasie oglądać komedie i inne lekkie filmiki, a ja lubię, jak coś mocno mnie angażuje emocjonalnie. Przed Wami kilka propozycji. Część filmów można obejrzeć w Internecie za darmo, część za drobną opłatą.

Pod ochroną (Refugiado) to argentyński film poruszający problem przemocy domowej i pobłażliwości państwowych instytucji wobec niej. Ten problem występuje też w Polsce, ale chyba mimo wszystko u nas jest lepiej. Wydarzenia oglądamy z perspektywy dziecka, co pozwala ciekawie, niejako z boku, ale zarazem bardzo sugestywnie ukazać strach i bezradność jego matki oraz rozpaczliwe położenie obojga, a także stawia pytanie, jak potoczy się los chłopca i czy jego frustracja nie przeistoczy się kiedyś w agresję, która upodobni go do ojca.

Film można obejrzeć tu, przetrwawszy reklamy: https://zaq2.pl/video/zkppt

Cygan – koprodukcja czesko-słowacka (akcja dzieje się na Słowacji, w pobliżu Koszyc). Gdybym miała najkrócej opisać ten film, powiedziałabym: opowieść o tym, że jeśli urodzisz się w nieodpowiednim miejscu i czasie, to nie ma zmiłuj. Bohaterem jest chłopak z cygańskiej wioski, rozpięty między dwoma światami, z których każdy w inny (a może ten sam?) sposób go odtrąca.

Film można obejrzeć tu: https://www.cda.pl/video/9657848f/vfilm

Tu zaś film rumuński, długi, niełatwy, ale angażujący emocjonalnie. Do pewnego momentu bałam się, że przesłanie będzie uproszczone. Na szczęście jest odwrotnie – to jeden z tych filmów, które raczej stawiają pytania niż udzielają odpowiedzi. Akcja rozgrywa się w małym prawosławnym klasztorze, gdy w odwiedziny do jednej z sióstr przyjeżdża jej przyjaciółka z dzieciństwa…

Można obejrzeć tu: https://www.cda.pl/video/8965408a

I wreszcie Niewidzialny strażnik (El guardián invisible): trochę thrillerowaty kryminał oparty na powieści hiszpańskiej pisarki Dolores Redondo. Klimatyczny, z suspensem, ładnymi zdjęciami i sporym ładunkiem lokalnego (baskijskiego) kolorytu. Polubiłam bohaterką, jej ciocię też. (Warto wspomnieć, że tę ostatnią gra Itziar Aizpuru, aktorka znana też z baskijskojęzycznych filmów Kwiaty i 80 dni, która debiutowała w kinie w wieku 70 (!) lat.

Film z polskim lektorem można obejrzeć tu: https://www.cda.pl/video/151417952

 

C.d.n.

Śpiący apostołowie i Puszcza Śnieżnej Białki

Figura św. Franciszka Ksawerego w Bolesławowie

W Masywie Śnieżnika i okolicach byłam, jeśli dobrze liczę, czternaście razy, wliczając w to krótką, półtoradniową wizytę, a także takie trwające ponad tydzień i związane z przemieszczaniem się między poszczególnymi miejscami (Od Radochowa po Kletno, Bielice i Bolesławów, a po drugiej stronie Śnieżnika – Międzygórze). Z tymi okolicami wiąże się spełnienie dwóch marzeń. Zaczęło się od tego, że zobaczyłam na mapie Polski Bielice. Wtedy jeszcze istniała granica z Czechami, więc ta wioska wydawała się znajdować zupełnie na końcu wszystkiego, otoczona z dwóch stron granią, po której owa, nomen omen, granica biegła. (Z którego to powodu we wsi trudno o zasięg telefonii komórkowej, co jednak wówczas mnie nie zaprzątało, gdyż były lata 90. i komórki nie posiadałam, a może nawet wcale jeszcze o nich nie słyszałam). Zamarzyłam, żeby pojechać do tej położonej na końcu wszystkiego wsi i odwiedzić znajdującą się nieopodal Puszczę Śnieżnej Białki, której tajemnicza nazwa przemówiła do mojej wyobraźni. Będąc w Bielicach po raz pierwszy (i spełniając pierwsze marzenie), zobaczyłam w puszczy szałas ze stryszkiem przystosowanym do spania (wejście po drabince, właz i miejsce na rozłożenie 3-4 śpiworów) i zamarzyłam o noclegu tam. Minął rok, może trochę więcej, i namówiłam dwie koleżanki, żeby przy okazji bytności w okolicy spędzić tam jedną noc. Z Nowego Gierałtowa pojechałyśmy stopem do Bielic z odrobiną wałówki i termosem, poszłyśmy do puszczy i rozłożyłyśmy śpiwory na strychu. Umyłyśmy się w strumyku, a rankiem, o 4.45, zadzwonił mój budzik i wraz z koleżanką Anią udałam się na łowy. Ania usiadła na polanie i rysowała wschód słońca, a ja spacerowałam w poszukiwaniu zwierząt. Nie miałam wtedy aparatu, więc nie robiłam zdjęć, ale poranek zaczął się od spotkania dzięcioła czarnego, który przyleciał i zaczął się drzeć na czubku drzewa na skraju polany, a potem było spore stadko saren, które dosłownie przede mną przedefilowały, i na koniec piękna kuna leśna. Chciałabym kiedyś powtórzyć to doświadczenie, ale trochę wątpię, bo z czasem człowiek leniwieje. Dopóki jednak moja pamięć działa w miarę dobrze, dopóty na pewno będę je pamiętać.

Drugie wspomnienie, o którym chcę napisać, wiąże się z miejscem, które odkryłam chyba najpierw podczas pierwszej wyprawy z koleżanką Asią, a potem podczas tej drugiej, z Anią i Dorotą. Otóż idąc szlakiem z Bielic do Bolesławowa przez przełęcz Płoszczyna, niedaleko tej ostatniej wsi trafiłyśmy na miejsce, które nazywałyśmy cmentarzykiem, bo nie wiedziałyśmy, co to jest. Teraz już wiemy, gdyż istnieje Wikipedia oraz niezbyt ładna marmurowa tabliczka przed „cmentarzykiem”, głosząca: „Góra Oliwna. Obiekt ten powstał w 1833 r. Jest to grupa rzeźb przedstawiających śpiących apostołów i modlącego się Chrystusa. Przedstawienie rzeźbiarskie nawiązuje do sceny biblijnej modlitwy w Ogrójcu. Modlący się Chrystus czuwa nad śpiącymi apostołami św. Jakubem, Piotrem i Janem. Autor tych rzeźb nie jest znany”. Co ciekawe, teraz, gdy miejsce zostało odarte z tajemnicy i odnowione, mniej mi się podoba – wciąż jednak wydaje się dość ciekawe, by zamieścić tu kilka jego zdjęć.

I na koniec – jeśli kiedyś będziecie zmuszeni, jak my w tym roku, przemieszczać się pieszo ze Stronia do Bolesławowa (lub odwrotnie), polecam spokojną spacerową trasę wiodącą przez tamę w Morawce, następnie wzdłuż „unijnej” drogi z wydzielonymi pasami dla pieszych, rowerów i samochodów, biegnącej obok kąpieliska w Starej Morawie, a potem przez samą wieś aż do Bolesławowa. My początkowo chodziliśmy wzdłuż szosy i była to mordęga, zwłaszcza że nie ma tam ani chodnika, ani pobocza. Niestety tę lepszą trasę odkryłam dopiero przedostatniego dnia.

Zostawiam Was ze śpiącymi apostołami i Jezusem, który nad nimi czuwa, a ten aniołek z kielichem to nie wiem kto.

 

Paterson

Mało ostatnio oglądam filmów, trochę z powodu pasji fotograficznej, a trochę pospolitego lenistwa, ale kilka dni temu obejrzałam jeden, który mnie oczarował. Jima Jarmuscha najbardziej uwielbiam za jego wczesne filmy, Inaczej niż w raju i Poza prawem. Gdybym wiedziała, że Paterson jest do nich tak podobny (choć zarazem inny), już rok temu poleciałabym do kina. Podobny, bo niby monotonny, o zwykłych ludziach, z powtarzającymi się miejskimi krajobrazami. Inny, bo dojrzalszy, z lepszymi ujęciami i lepszym montażem, a przede wszystkim bardzo dojrzały i oryginalny w wymowie. Bez ironii, przymrużenia oka wobec bohatera, choć zarazem lekki. Jarmusch zupełnie inaczej, niż zwykle się to czyni, potraktował tematykę życia pomiędzy tym, co mamy, a tym, co nam się marzy. Często przedstawia się ten rozdźwięk jako dramat, czasem ironicznie. Jarmusch ukazuje go poetycko, nie jako rozdźwięk, lecz jako współbrzmienie. Paterson wie, że gdzieś za rogiem, na wyciągnięcie ręki, jest inne życie. Ale zamiast po nie sięgnąć, wplata jego elementy do swojego świata. Cieszy się, mogąc spełniać marzenia żony. To nie jest tak, że nie odczuwa tęsknoty za czymś innym – ta tęsknota jest stałym elementem jego życia, jego naturalną składową. Jest nią również lęk przed nieznanym, przed każdą sytuacją, która wyrywa go ze strefy komfortu – jak wtedy, gdy psuje się jego autobus albo gdy pies ciągnie go w innym niż zwykle kierunku. Życie Patersona to życie rybki w akwarium, która wie, że jest rybką. Może mogłaby przeskoczyć do innego wymiaru, lecz wtedy musiałaby opuścić swoje akwarium, w którym zasadniczo jest jej dobrze. I tak sobie żyje między komfortem a tęsknotą, misternie splatając je ze sobą.

 

Jedna jest tylko racja

Taka myśl na dziś: im bardziej jesteśmy wychowywani w systemie „Jedna jest tylko racja i to jest moja racja” (co najczęściej przybiera formę „Rodzic/wychowawca ma zawsze rację, a ty jesteś głupi”), tym bardziej w dorosłości kierujemy się przekonaniem, że dwie racje nie mogą współistnieć. Jeśli ja nie narzucę ci swojej racji, ty narzucisz mi swoją, więc po prostu nie mogę się zgodzić, żebyś miał swoją rację, bo ona mi zagraża. Coś o tym wiem, bo całe życie borykam się z poczuciem, że czyjaś racja mi zagraża i że muszę mu udowodnić (a w ostateczności narzucić, choć to się zwykle wiąże ze strachem, że jednak ten stłamszony wyrwie się na wolność) swoją, bo inaczej on mi zabierze moją. Niestety nie wszyscy są zdolni do autorefleksji, nie wszyscy mają na nią siłę lub chęć, nie wszystkim pokazano, że można inaczej, stąd tyle osób czujących, że ktoś inny nie może żyć i myśleć tak, jak chce, bo im to zagraża. Mam wrażenie, że ten problem się ostatnio nasilił, a może po prostu ci ludzie zaczęli się zbierać w grupy i teraz rzeczywiście czują, że mają możliwość narzucania. Ale to się zawsze wiąże z dwiema niedogodnościami. Po pierwsze, grupa nigdy nie myśli dokładnie jak ty, więc choć początkowo przyciągnęło cię do niej jakieś podobieństwo, z czasem zaczynasz przyjmować jej dyskurs, a twój własny gdzieś się zaciera albo zostaje wyparty. Po drugie, żyjesz w ciągłym strachu, ciągłym poczuciu, że musisz walczyć, bo zagrażają ci wszystkie cudze racje, wszystkie inne narody, religie, mentalności. Więc tak ogólnie mam wrażenie, że praca nad sobą w zakresie uznawania inności jest bardziej satysfakcjonująca i rozwijająca, choć trudna.

Kilka tegorocznych motylków i innych bobrów

Nie udaje mi się regularnie pisać na blogu, więc przynajmniej poczęstuję Was paroma zwierzakami, które udało mi się tego lata sfotografować. Mam nadzieję, że to nie koniec! Nie udało mi się na przykład sfotografować czapli siwych, które czasem widuję, ostatnio nawet na wysokości mojego osiedla.

Bobrów jest w tym roku od cholery. Lis długo mieszkał w parku, ale chyba przeniósł się na Wildę. Sarenki objawiają się tu i ówdzie. Z motylami myślałam, że będzie dramat, ale jednak w końcu się objawiły. A że w międzyczasie pojechałam na wakacje, udało mi się wyhaczyć jeden prawdziwy rarytasik.

Lis (Poznań Rataje)

Wiewórka (Poznań Rataje)

Bóbr (Poznań Rataje)

Rusałka admirał (Poznań Rataje)

Polowiec szachownica (Poznań – okolice Rataj i Poligrodu)

Dostojka malinowiec (Poznań Rataje)

Rusałka kratkowiec (Poznań Rataje)

Rusałka ceik (Poznań, chyba Rataje)

Osadnik egeria (Poznań Rataje)

Rusałka pokrzywnik (Beskid Żywiecki, okolice Rajczy)

Krasopani hera (Słowacja, Góry Strażowskie). To właśnie ten rarytas, o którym pisałam, bo w Polsce jest bardzo rzadka i z moją spostrzegawczością na pewno bym jej nie zobaczyła.

Kowalik (Poznań Rataje)

Nieustająco obiecuję się poprawić i pisać więcej, ale nie deklaruję od kiedy 😉

Amatorka

Bardzo Was przepraszam, mam ostatnio lekki kryzysik (który to już?) aktywności na blogu. Trudno mi się zebrać do jakiegoś solidnego wpisu, a nawet fotograficznego dawno nie było. Dziś trochę się zrehabilituję, a przy okazji zaproszę do odwiedzania mojej nowo założonej strony ze zdjęciami na Facebooku.

Duchy na moście Jordana

Jeszcze jedna zimowa wizja z cypla

Gdzieś daleko, za lodami

Oraz za chaszczami…

Widok maltański

Widok maltański w innej tonacji

Miodzik

I ostatni (na dziś) maltański widok

A dla kontrastu – coś monochromatycznego 🙂

Postaram się odezwać ponownie w nieodległej przyszłości!

Fotografuję w zimie

Witanie nowego roku

Drodzy Czytelnicy! Mam świadomość, że ten blog coraz bardziej skręca w stronę fotografii. Zastanawiałam się nawet, czy nie założyć drugiego specjalnie w tym celu, ale w niektórych okresach (jak teraz, he he) niewiele zamieszczam innych wpisów i wówczas pierwszy z blogów leżałby odłogiem. Poza tym człowiek to całość, a nie tylko wycinek jego zainteresowań i dokonań. Może kiedyś uznam, że osobny blog fotograficzny jest potrzebny – na razie zostaję tutaj zarówno z fotografią, jak i z całą resztą. Nie gniewajcie się więc, jeśli kiedyś zamiast wrzucać zdjęcia będę recenzować filmy albo, o zgrozo, snuć rozważania. Ale nie gniewajcie się też, że wrzucam zdjęcia 🙂

Bezśnieżny, ale z lekka mroźny spacer po dnie Malty, z której spuszczono wodę celem oczyszczenia (na pierwszym planie rzeczka Cybina, zwykle ukryta pod powierzchnią jeziora)

Czekałam na śnieg i się doczekałam. Warta wprawdzie nie zamarzła (Cybina owszem), ale płynęło nią sporo śryżu – trochę wciąż płynie – co udało mi się uwiecznić z pewnego szczególnego miejsca, do którego wybierałam się od dawna, a teraz mam za sobą dwie sesje w nim. Było warto! Choć okazało się, że nie jestem jedyną osobą, która wpadła na ten pomysł.

Na zdjęciach z pierwszej sesji woda i śryż płyną jeszcze obiema odnogami, na tych z drugiej (dzieliły je zaledwie trzy dni!) już tylko tą szerszą.

Wybrałam się też na „Gargamela”, żeby sfotografować starówkę ze śniegiem na dachach. Niestety na samej powierzchni Starego Rynku śnieg jest regularnie uprzątany, a reszta rozdeptywana. Może będzie drugi rzut zimy i wtedy zdążę z aparatem, zanim biel zniknie.

Na koniec jedno zdjęcie typowo „dzienne” (choć słońce chyliło się już mocno ku zachodowi), ale za to z kominem! Mam nadzieję, że tej zimy będę miała jeszcze okazję porobić trochę śnieżno-mroźnych fotografii.

Nocne zdjęcia

Fajnie się teraz robi „nocne” zdjęcia, bo zmrok zapada wcześnie i zapalają się lampy. Nie trzeba czatować do 22.00, wystarczy 0 16.00 czekać ze statywem w strategicznym miejscu. W dodatku o tej porze siedzą jeszcze ludzie w takich przybytkach jak biurowce, uczelnie czy Urząd Miasta, a co za tym idzie, palą się światła w oknach i zdjęcia mają więcej uroku.

Jest jednak pewien minus zimowych zdjęć, mianowicie temperatura. Trudno manipulować przy ustawieniach aparatu w rękawiczkach, a zasadniczo jestem zmarzlakiem, więc już jest ciężko, a co dopiero wtedy, gdy temperatura spadnie kilka stopni poniżej zera. A pewnie będę chciała fotografować i w takich okolicznościach przyrody, bo śnieg, szron albo choćby lód są wdzięcznym tematem, czy też raczej wątkiem fotograficznym.

Wschód słońca nad Maltą, październik

Powyższe zdjęcie to trochę insza inszość, bo znacznie mniej bolesne jest robienie zdjęć o zachodzie słońca niż przed wschodem. Po pierwsze, mniej więcej wiadomo wtedy, jak będzie wyglądało niebo, czy jest zachmurzone i czy można liczyć na jakieś fajne barwy, a przed świtem to loteria – prognoza pogody nie jest nieomylna. Ponadto nie lubię wcześnie wstawać, a tym bardziej nie uśmiecha mi się wychodzenie z domu, gdy jest jeszcze niemal całkiem ciemno (i zimno!), i jazda rowerem do miejsca fotografowania. Dwa razy jednak się skusiłam – drugi nie był tak malowniczy, ale podczas pierwszej sesji widoki z nawiązką wynagrodziły mi wstawanie i marznięcie (był październik, ale temperatura przed wschodem wynosiła jakieś 3-4 stopnie). Poniżej jeszcze jedno zdjęcie z tamtego poranka.

Takie chwile i rano, i wieczorem potrafią być magiczne – trudno to sensownie opisać bez nurzania się w kiczu, ale czuje się wtedy ogromną zażyłość nie tyle z przyrodą, bo nie zawsze fotografuję przyrodę, trudno zresztą w mieście oddzielić przyrodę od wytworów człowieka, ile z pięknem. Czasem patrzę na widok, który fotografuję, i dosłownie opada mi szczęka. A jeszcze bardziej, jeśli udaje mi się uchwycić to piękno na zdjęciu, co niestety nie jest takie powszechne.

Poniżej kilka zdjęć wieczornych wykonanych między październikiem a grudniem.

Widok z tarasu tzw. Gargamela, czyli dość pokracznej budowli mającej imitować zamek Przemysła II, o którym nikt nie wie, jak wyglądał

Może znalazłyby się w moich zbiorach bardziej dramatyczne zdjęcia mostu św. Rocha, ale lubię to ze względu na barwy, księżyc, a także dlatego, że wykonałam je z pomostu dla wędkarzy, który wkrótce potem ktoś (nie ja!) zepsuł, a następnie go zdemontowano, wskutek czego teraz można fotografować tylko z brzegu i nie obejmie się całego odbicia.

A z tych dramatycznych (już bez pomostu) to choćby takie

Miały być odpaździernikowo dogrudniowe, a to jest z września. Ale przedostatniego 🙂 Fontanna i budynek Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niestety przypadkowo skasowałam oryginał i pozostał mi jedynie gorszy jakościowo „odzysk z fejsa”. Przy tym rozmiarze – mam nadzieję – nie widać różnicy.

Tymczasem na fejsie: czy kobieta to towar?

My tu sobie protestujemy i domagamy się szacunku, a tymczasem lokal na starym rynku kusi „gorącymi laskami”, a siłownia (tak wnioskuję z obrazka) na Termach Maltańskich reklamuje się plakatem z napisem „Tylko 69” i panią wypinającą tyłek na jakimś przyrządzie sportowym. Większość osób na to nie reaguje, nawet jeśli im się to nie podoba, bo… no właśnie, bo co? Bo uważamy to za coś nieuchronnego? Ale czy to nie oznacza, że godzimy się z takim postrzeganiem kobiet? Tradycja uważania ich za zabawki dla mężczyzn jest długa, nie tylko w naszym kraju. Ale niektóre kraje walczą z tym lepiej niż nasz. U nas takie postrzeganie ciągle jest normą. Są instrumenty prawne do ścigania takich zachowań, bo podpada to pod dyskryminację ze względu na płeć, ale przypuszczam, że w większości przypadków sąd się nie dopatrzy przestępstwa (No bo właściwie kto tu jest dyskryminowany? Ja? Przecież to nie o mnie, tylko o jakichś paniach. Wszystkie kobiety? To niech wszystkie gremialnie złożą oświadczenie, że czują się dyskryminowane). Czasem się słyszy, że jakaś organizacja wniosła pozew, ale dotyczy to zwykle spraw grubszych, tymczasem tę straszną mentalność utrwalają właśnie takie „drobiazgi”, z którymi spotykamy się na każdym kroku. Druga strategia to zwracać uwagę na takie rzeczy, co niniejszym czynię. To nie jest normalne. Nie przyjmujcie tego jako czegoś nieuchronnego, nie śmiejcie się z żartów obrażających kobiety. Jeśli wszyscy zaczniemy zwracać uwagę, że to jest coś niewłaściwego, może za jakiś czas do tych zakutych łbów coś dotrze albo przynajmniej znajdą się w mniejszości i będą musieli się z nami liczyć.

Przypuszczam, że wrócę jeszcze do tego tematu, bo wciąż przychodzą mi do głowy (albo czytam o nich) kolejne przykłady tego, jak głęboko jest zakorzeniona wizja kobiety jako towaru. I to mimo emancypacji, feminizmu, zrównania w prawach. Tak jakby te wszystkie zjawiska zachodziły w jednym świecie, a wdrukowana mentalność rządziła w równoległym, z którym ten się przenika.

Tymczasem na fejsie: O radykalizacji

Chyba właśnie poczułam, jak to jest, że ludzie się radykalizują. Wygłaszasz jakąś myśl, jedni cię chwalą, inni przestają się odzywać. Naturalnie więc grawitujesz ku tym, którzy pochwalili. No bo ci drudzy się nie odzywają, a w ogóle to jesteś obrażona, bo ty tylko wyraziłaś swoje zdanie. I tak coraz bardziej, coraz bardziej w jedną stronę.

Bo kto ma siłę, żeby iść samotnie?

Albo może być tak: im więcej krzywdy wyrządzi tobie lub twojej sprawie jedna strona, tym bardziej grawitujesz ku drugiej. Można wtedy być ślepym na to, że druga strona stosuje podobne metody.

A trzecia strona? A czwarta? Może gdzieś istnieją. Czasem na świecie, czasem tylko w nas.

Tymczasem na fejsie: O prawdzie

Czasem coś piszę na fejsie pod wpływem chwili, dla znajomych, a po pewnym czasie dochodzę do wniosku, że chciałabym to upublicznić. Blog ma ograniczony zasięg, ale dłuższą trwałość wpisów, więc od czasu do czasu będę robić remanent w zapiskach z ostatnich tygodni i wrzucać je tutaj. Wiem, że nie odkrywam tymi wpisami żadnej Ameryki, chociaż właściwie odkrywam – dla siebie. Czasem pierwszy raz, czasem kolejny. Może akurat trafię u kogoś na taki moment, że się zastanowi albo nawet przytaknie.

Uwaga, banał! Ale wart przypominania. Uważam, że powinniśmy zawsze dążyć do prawdy i obiektywizmu, i nie bać się zmienić zdania, gdyby się okazało, że nie mieliśmy racji. Warto mieć autorytety, bo nikt z nas nie jest alfą i omegą, ale trzeba mieć w sobie gotowość na to, by samemu sobie powiedzieć „Sprawdzam”, gdy dochodzą do nas jakieś nowe poszlaki. Bo czasem się okazuje, że broniąc z żelazną konsekwencją swoich „prawd”, w istocie bronimy kłamstwa. Napisałam to już parę razy i powtórzę – nonkonformizm nie polega tylko na nieufności wobec tego, co płynie z zewnątrz. Najtrudniejsze jest ciągłe sprawdzanie własnych ugruntowanych przekonań, konfrontowanie ich z faktami. Dlatego nie dziwi mnie, choć smuci, że wielcy „nonkonformiści” często są ślepi na fakty i trzymają się jakiejś raz ustalonej wersji, co jest w istocie typowym konformizmem, podczas gdy osoby mozolnie dążące do obiektywizmu i wciąż rewidujące swoje przekonania w obliczu nowej wiedzy, nowo odkrywanych faktów, nie są doceniane.

Są przypadki, w których prawdy nie docieczemy. Jeśli coś rozegrało się w zamkniętym gronie i A mówi a, a B mówi b, nie możemy mieć stuprocentowej pewności, które z nich mówi prawdę. Wtedy zwykle o naszej opinii decyduje to, komu bardziej ufamy – warto jednak postawić na marginesie mały znak zapytania. Podobnie wtedy, gdy uważamy, że prawda leży pośrodku – bo może wcale tak nie jest.

Podobnie w sprawach wielkich. Ja na przykład nie wierzę w Boga i żyję zgodnie z tą niewiarą, ale nie mam dowodów na to, że on nie istnieje. Dlatego staram się nie kpić z osób wierzących, nie szerować memów obrażających ich wiarę, a od nich z kolei oczekuję, że nie będą się oburzać na moje poglądy ani instruować mnie, jak mam żyć. Bo one też nie mogą mieć pewności. Jeśli przyjmujemy, że obiektywizm jest wspólną płaszczyzną dla całej myślącej i dyskutującej ludzkości, mimo rozbieżności dyskusje stają się łatwiejsze i bardziej cywilizowane, a my sami przestajemy żyć w rozdwojonym świecie, w którym istnieje prawda zinternalizowana i prawdy wyparte.

Wspomnienie lata

Dostojka latonia

Coraz trudniej spotkać motyle, ale może to dobry moment, by powspominać szał, który ogarnął mnie w lipcu. Otóż odkryłam niedaleko miejsca mojego zamieszkania kępę kwiatów odwiedzanych przez setki motyli – najwięcej osetników, ale były też pawiki, dostojki latonie, polowce szachownice, bielinki, przestrojniki i dużo małych motylków. Aż do wyjazdu na wakacje chodziłam tam niemal codziennie, a gdy po dwóch tygodniach wróciłam, osty przekwitły i motyli już nie było – przynajmniej tych większych. Podejmowałam jednak wyprawy i od czasu do czasu udało mi się jakiegoś sfotografować we wdzięcznej pozie.

Rusałka osetnik – król świata, a przynajmniej tego skrawka

Cytrynek

Ciepły wrzesień pozwolił mi dopaść parę kolejnych okazów. Szczególnie wdzięcznym miejscem do sesji okazał się poznański Ogród Botaniczny, gdzie wciąż bytowało mnóstwo pawików, ale przy odrobinie szczęścia spotykało się i inne gatunki. Przy okazji można było popatrzeć na roślinki, a nawet odwiedzić festiwal herbaty.

Rusałka pokrzywnik

Pawik – obawiam się, że lepszego zdjęcia tego motyla już w życiu nie zrobię

Tymczasem nadeszła jesień, motylki idą spać – jedne na zawsze, inne tymczasowo. Być może w najbliższych miesiącach będę robić więcej zdjęć nocnych, bo noc dłuższa. Może sfotografuję jakieś fajne ptaki. Motyle muszą poczekać – ale bez obaw, wrócą i one, i ja z aparatem na łąkę. Na razie zostawiam Was z kilkoma przyjemnymi okazami!

Strzępotek ruczajnik

Dostojka raz jeszcze

Pawik ponownie

Osetnik

Dobranoc, motylki! Śpijcie dobrze. Pięknych snów – i widzimy się wiosną!

Pocztówka z wakacji – Czeskie Budziejowice, Czeski Krumlow, Trzeboń, Tabor, Jindřichův Hradec, Szumawa

Czeskie Budziejowice – Plac Przemysła Ottokara, ponoć jeden z największych rynków w Europie (widok z Czarnej Wieży)

Kurczę! Nie dam rady szczegółowo opisać naszego tegorocznego pobytu, a był najdłuższy ze wszystkich dotychczasowych, bo trwał równo dwa tygodnie. Planowaliśmy tydzień spędzić w Czeskich Budziejowicach, a tydzień na Szumawie w miejscowości Nova Pec, ale dzień przed wyjazdem z Budziejowic otrzymaliśmy (a raczej – odebraliśmy, bo wysłał go dwa dni wcześniej, ale w pensjonacie nie łapało nam wifi, więc co dwa-trzy dni braliśmy laptopa pod pachę i szliśmy z nim do knajpy, by się połączyć ze światem przy piwie lub kofoli) maila od gospodarza z Novej Peci, że piorun uderzył mu w skrzynkę od prądu i spalił instalację, w związku z czym anuluje nam pobyt. Rozważaliśmy trzy opcje: próbować znaleźć nocleg gdzie indziej na Szumawie, przedłużyć w Budziejowicach albo jechać do Pragi. Najpierw zadzwoniliśmy do kilku miejsc w okolicach Novej Peci i o dziwo nawet udało nam się dogadać, ale niestety wszędzie mówili, że miejsc nie ma. W Pradze nie odbierali telefonu, bo sobota. Kiedy więc okazało się, że nasz gospodarz może przedłużyć nam pobyt aż do piątku, uznaliśmy, że lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu (choć jeśli gołąb, to na pewno byłby sierpówką, bo pełno ich latało i pohukiwało wokół naszego pensjonatu i parku Stromovka) i przystaliśmy na to. Potem już na spokojnie załatwiliśmy sobie jedną noc w Pradze i stamtąd w sobotę wracaliśmy do Polski.

Czeski Krumlow – detal z zamku

Na Szumawę ostatecznie skoczyliśmy, ale tylko na dzień – pociągiem z Budziejowic rano, powrót wieczorem. Zobaczyliśmy Novą Pec i rozlaną Wełtawę, która w tamtym miejscu przechodzi w jezioro Lipno. Przeszliśmy się tzw. Niedźwiedzią Ścieżką (bez obaw – nazwa pochodzi od ostatniego misia, ubitego tam ponad półtora wieku temu). Nie było jednak czasu na konkretną wycieczkę w góry ani na plażowanie nad Wełtawą. Może jeszcze kiedyś tam trafimy – oceniając na podstawie widoku z pociągu, upodobaliśmy sobie miejscowość Černá v Pošumaví, gdzie otwiera się piękny widok na jezioro Lipno i bujające się na nim jednostki pływające.

Plac Przemysła Ottokara nocą – zdjęcia robione z ręki, muszę pochwalić swój aparat (Canon EOS 700D)

Czeskie Budziejowice okazały się uroczym i przyjaznym miastem z dużą i ładną starówką, dwiema rzekami i mnóstwem terenów zielonych (czego, szczerze mówiąc, się nie spodziewałam – przeciwnie, z jakiegoś powodu sądziłam, że jadę do brzydkiego miasta, wartego odwiedzenia tylko ze względu na Szwejka i sąsiedztwo). Okolice bliższe i dalsze też godne uwagi – Czeski Krumlow, miasteczko znajdujące się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, oblegane przez turystów niczym praska starówka i równie piękne. Z kolei Jindřichův Hradec – spokojne miasteczko bez nadmiaru turystów, ale bardzo urokliwe ze swoimi dwoma jeziorkami, które – jeśli dobrze pamiętam – zwą się po prostu Velky Rybnik i Maly Rybnik. Po drodze odwiedziny w Trzeboniu i oprócz przechadzki obowiązkowa degustacja tamtejszego piwa Regent. Innego dnia wypad do Taboru, który z kolei odrobinę mnie rozczarował, a może mieliśmy po prostu pecha do pogody. I jeszcze Hluboka nad Vltavou z tamtejszym zamkiem, o którym przewodnik pisze, że jest drugim najczęściej odwiedzanym w Czechach. Moja reakcja na jego widok? „Wygląda, jakby go zbudowali wczoraj”. Cóż, spodziewałam się czegoś w rodzaju zamku Czocha, a tymczasem budowla jest gruntownie odnowiona. Niemniej widoki z wieży całkiem zacne. 

Jindrichuv Hradec – widok z wieży zamkowej na stawy

Jindrichuv Hradec

Rynek w Trzeboniu

Tabor – uliczka

Hluboka nad Vltavou – zamek

Mimo wszystko dwanaście nocy spędzonych w Czeskich Budziejowicach to trochę za dużo. Po pierwsze, mam niedosyt, że nie zrealizowaliśmy naszych górskich planów. Po drugie, tak się przyzwyczaiłam do Budziejowic, że wyjeżdżałam stamtąd niemal ze łzami w oczach. Przystanek w Pradze nieco osłodził nam powrót, ale bardzo mi żal, że wakacje dobiegły końca. Tym bardziej że po pięciu kolejnych wakacyjnych wyjazdach do Czech podjęliśmy męską decyzję, iż przyszłoroczne wakacje spędzimy częściowo w Polsce, a częściowo na Słowacji. Na ogół jednak z takich wczesnych planów niewiele wychodzi, bo nim nadchodzi kolejne lato, już nawet ich nie pamiętamy…

Wełtawa w Novej Peci

Rzeka Malse w Czeskich Budziejowicach

Dzięcioł zielony „ustrzelony” w parku Stromovka

Graffiti nad Wełtawą

Niedoemancypowani

Tyle się mówi o seksizmie w kontekście dyskryminacji kobiet, a tak mało o tym, co stereotypizacja ról robi mężczyznom (i co w dalszej kolejności szkodzi także kobietom, podobnie jak wtłaczanie kobiet w niezdrowe ramy szkodzi mężczyznom, bo przecież żyjemy razem, jeśli nie w domu, to w społeczeństwie). Niedawno przeczytałam na blogu pewnej pani artykuł  o tym, jak to biedne, „niedoruchane” dziewczyny męczą się z facetami, którzy nie chcą z nimi spać.

Wyobraźcie sobie, co by było, gdyby w tym tekście zamienić płcie rolami. Jaka awantura by wybuchła, że kobiety mają prawo to robić, kiedy i jeśli chcą, a jak się facetowi nie podoba, to niech chodzi do burdelu, bo widać do związku nie dojrzał. I w ogóle męska opresja itd., itp. Wygląda na to, że w drugą stronę to nie działa – mężczyzna ma być ogierem, który zaspokaja kobietę wtedy, kiedy ona ma na to ochotę.

Jeden wielki seksistowski bullshit.

Mężczyzna – podobnie jak kobieta – ma prawo mieć niskie libido, ma też prawo być aseksualny. Niestety w naszej kulturze „być mężczyzną” oznacza być zawsze gotowym i chętnym. Jeśli ktoś nie pasuje do tego schematu, jest wykpiwany, a najczęściej także totalnie zakompleksiony, bo kupuje te bzdury o męskości i o tym, że coś z nim nie tak. Dostrzegacie tę dysproporcję? Kobietom wolno się kochać, kiedy i jeśli chcą, z kim chcą i jak chcą, ale mężczyznom nie – oni muszą!

W moim odczuciu osób aseksualnych lub o libido niższym niż to, które można by uznać za normę na bazie filmów, książek czy opowieści przy piwie, jest mnóstwo. Warto też wspomnieć, że pojęcie aseksualności bywa rozumiane rozmaicie. Bynajmniej nie oznacza impotencji (choć prawdopodobnie tej etykiety najbardziej boją się faceci), nie musi też oznaczać braku zainteresowania seksem. Wiele osób określających siebie jako aseksualne stosuje ten termin w opozycji do hetero/homoseksualności: nie pociągają ich ani mężczyźni, ani kobiety. W ogóle nie pociągają ich ludzie. Nie wyklucza to jednak aktywności seksualnej, bo zwykle są to osoby sprawne fizycznie w tym względzie i podobnie jak inni zdolne do czerpania przyjemności z orgazmu[1].

W jednym zgadzam się z autorką: jeśli istnieje znaczna dysproporcja w tym względzie, para albo powinna się rozstać, albo poszukać jakiegoś sposobu na kompensację dla osoby, której brakuje seksu w związku. Tyle że do tego ostatniego potrzebna jest otwartość, której – jak z artykułu wynika – owi mężczyźni nie prezentują (nie chcą rozmawiać, obrażają się, udają, że nie ma tematu). Zamiast jednak sarkać, że nasz facet to duży dzieciak, zadajmy sobie pytanie, czy same jesteśmy całkiem w porządku. Czy zamiast wysyłać faceta na terapię, nie powinnyśmy zacząć od uznania jego prawa do odmienności? Czy miarą naszej dojrzałości nie byłoby powiedzenie: „Słuchaj, nasze potrzeby seksualne się rozmijają, może jednak nie jesteśmy dla siebie stworzeni?”. Sugerowanie, że problem leży po drugiej stronie, zawsze obnaża naszą słabość, niezdolność do wzięcia części odpowiedzialności za sytuację – albo za uznanie, że sytuacja jest, jaka jest, bez niczyjej winy. Związki czasem się nie udają. Początkowo ludzie są bardziej skłonni do robienia tego, co lubi druga osoba. Są zakochani, chcą się przypodobać. Potem, gdy przysłowiowa adrenalina opada i bycie razem staje się codziennością, woleliby po prostu być sobą. Czasem obie strony potrafią się w tym odnaleźć, czasem nie.

Nie krzywdźmy siebie. Pogódźmy się z tym, że nikt nie ma obowiązku być taki jak druga osoba – również w sferze seksualnej. Jeśli nie można inaczej, zwróćmy sobie wolność bez oskarżeń. A jeśli chcemy pomóc naszemu facetowi, to owszem, namawiajmy go na wgląd w siebie, polecajmy wizytę u psychologa – ale nie dlatego, że coś jest nie tak z jego sferą seksualną, tylko dlatego, że tkwi zawieszony między swoją tożsamością a wymaganiami społeczeństwa. Polecajmy mu terapię, by mógł być sobą bez poczucia winy. Nie leczmy go z „obniżonej” seksualności, bo to równie wstrętne jak leczenie z homoseksualności – pomóżmy mu wyleczyć się z kompleksów, z niepewności, z przekonania, że jest z nim coś nie tak.

To się powoli zmienia, ale mężczyźni wciąż są daleko w polu za kobietami, jeśli chodzi o wyzwalanie się z maskulinistycznych konwenansów, uświadamianie sobie swojej tożsamości i uczenie się żyć po swojemu bez kompleksów. Na zasadzie Paragrafu 22 działa tu stereotyp, że prawdziwy mężczyzna musi być silny – stereotyp, który nie tylko odpycha mężczyzn od gabinetów psychologów, ale i skłania do wypierania ze świadomości własnych dylematów. Oczywiście to też stereotyp. W wielu wypadkach jest inaczej, niemniej wydaje mi się, że w przekroju całego społeczeństwa, przynajmniej polskiego, samoświadomość kobiet (świadomość swoich praw, potrzeb, emocji, swojego ciała) jest znacznie wyższa niż samoświadomość mężczyzn. Jeśli więc czytają to mężczyźni, zapewniam, że zastanawianie się nad sobą Was nie zabije i że póki nikogo nie krzywdzicie, możecie być tacy, jacy jesteście – a jeśli wydaje Wam się, że krzywdzicie, nie uciekajcie przed tym, tylko poszukajcie rozwiązania, najlepiej wespół z tą osobą. Jeśli zaś czytają to kobiety, apeluję o to, żeby w ocenianiu mężczyzn unikały seksistowskich klisz, przed którymi same tak się buntują.

 

[1] Jako że może to być konfundujące, zamieszczam link do bloga o aseksualności (zwracam szczególną uwagę na rozróżnienie między pożądaniem [sexual attraction], czyli tym, że pociąga nas jakaś osoba, a libido, czyli popędem seksualnym w ogóle).

Ptaszki i motylki

Śmieszka

Powoli oswajam się z robieniem zdjęć dużym obiektywem. Spieszę wyjaśnić moją fachową terminologię – duży obiektyw to ten, co jest większy, a mały to ten, co jest mniejszy 🙂 Mały (zakres ogniskowych 18-55mm) nadaje się do fotografowania krajobrazów, budynków i ogólnie rzeczy w miarę dużych, które pozwala objąć, a duży (zakres 55-250mm) ma tę zaletę, że pozwala „przybliżyć” obiekt, więc stosuję go do fotografowania ptaszków, motyli i podobnego tałatajstwa. Tak naprawdę z całego zakresu jego ogniskowych używam przeważnie największej – 250 – dającej maksymalne przybliżenie, oraz najmniejszej – 55 – kiedy chcę sfotografować jakiś widoczek, a nie chce mi się zmieniać obiektywu. Od biedy da się coś objąć przy tej ogniskowej (np. widok Malty z punktu widokowego przy lodziarni obok Malta Ski), ale na ogół wychodzą jakieś toporne fragmenty.  Doradzano mi zakup obiektywu stałoogniskowego, ale po pierwsze, wszystkie były znacznie droższe, po drugie, nie bardzo wtedy wiedziałam, jaka ogniskowa by mi odpowiadała (teraz wiem, że 250 to absolutne minimum dla fotografii ptasiej), a po trzecie – chyba jednak lubię obiektywy zmiennoogniskowe. Może są mniej profesjonalne, ale można się nimi pobawić.

Polowiec szachownica

Początkowo nie byłam zadowolona z efektów – a to przybliżenie za małe (bo ptaki raczej nie lubią podchodzić i kłaniać się przed aparatem), a to, jeśli już udało mi się coś sfotografować, jakieś takie bez duszy były te zdjęcia – ot, ptaszek sobie płynie albo stoi w trawie. Ale z czasem udało się uchwycić parę ciekawszych obrazków – a to motyl fajnie rozłożył skrzydła, a to ptak spojrzał. Zupełnie jeszcze nie mam pojęcia, jakim cudem ludziom udaje się fotografować ptaki w locie, bo mnie one przemykają przez wizjer, nim zdążę nawet pomyśleć i ustawieniu ostrości, a co dopiero ją złapać. Ale najwyraźniej można, bo widywałam w sieci zrobione w locie zdjęcia nawet tak szybkich ptaków jak jaskółka czy jerzyk.

Ja na razie skromnie prezentuję kilka zdjęć różnych złapanych przez siebie stworzonek.

Młoda wiewiórka

Samiec głowienki (chyba zostawił rodzinę, bo teraz widuję tylko samicę z młodymi)

Tak se pływam (młoda głowienka)

Z mamą

Karłątek ryska

Jak pokochałam Maltę

Widok z okolic zegara słonecznego

Porobiło się tak, że najchętniej fotografuję krajobrazy. Mam już wprawdzie nowy obiektyw „na ptaszki” (55-250mm) i nawet w tym wpisie pokażę Wam efekty jego używania, ale i tak najczęściej wyprawiam się na zdjęciowe łowy z małym obiektywem i statywem. Okazało się, że najbliższe i najwdzięczniejsze miejsce na takie łowy to Jezioro Maltańskie, do którego mam jakichś piętnaście minut rowerem. Przez ostatnie trzy miesiące dowiedziałam się o tym miejscu więcej niż przez wszystkie dotychczasowe lata (a mieszkam na Ratajach od roku 1993), poznałam chyba wszystkie pomosty, punkty widokowe na brzegu, a także sporo fauny – ot, choćby bobra, perkoza rdzawoszyjego czy też samotnego młodego łabędzia, któremu nadałam imię Ash. Ash przesiaduje zwykle na jednym z pomostów przy końcu jeziora. To ponoć nic dziwnego, że jest sam, bo łabędzie odłączają się od rodziców w wieku kilku miesięcy, a rodzinę zakładają dopiero w wieku 4-5 lat. Trochę jednak się o niego martwię. Mam nadzieję, że jesienią dołączy do jakiejś grupy i odleci z nią.

Ash na pomoście

Perkoz rdzawoszyi

Bobra Wam nie pokażę, bo zdjęcie nieostre, ale mogę opowiedzieć, jak go spotkałam. Otóż przyczaiłam się na fontannę, która wreszcie zaczęła działać – wcześniej bowiem wieczorami, kiedy powinna mienić się kolorami, na ogół nie działała. Ale naprawili. No i znalazłam sobie takie miejsce, nie napiszę gdzie, które wydawało się obiecujące do zrobienia fajnych prawie-nocnych zdjęć. Rozstawiłam statyw i fotografuję, coraz bardziej świadoma, że w trzcinach za plecami coś się gramoli. W końcu wylazło. Może trochę przyczynili się do tego wrzeszczący ludzie w pontonie z silnikiem, którzy panoszyli się po całym jeziorze. W każdym razie bóbr wygramolił się z wody jakieś dwa metry ode mnie. Było już bardzo szaro, ale nie ciemno.  Trochę się na niego pogapiłam, a ponieważ od razu nie zwiał, poszłam po aparat, jakimś cudem nawet przypomniałam sobie, by włączyć lampę, ale niestety aparat nie złapał ostrości (chyba nawet wiem dlaczego), więc choć pokazałam jedno ze zdjęć znajomym na fejsie, to Wam nie pokażę 😉 W każdym razie bydlak był wielki i nie ma wątpliwości, że to bóbr. Potem zwiał do wody, popłynął kawałek dalej, gdzie trzcina była gęstsza, i tyle go widziałam.

Wszystkie te wieczory i związane z nimi przygody obudziły we mnie głęboką miłość do tego miejsca. Niby miejskie jezioro, oblegane przez spacerowiczów, rowerzystów, biegaczy, rolkarzy, nawet osoby pijące piwo w przyjeziornych knajpkach, ale drzemie w nim kawał magii – wielokrotnie samotnie stałam ze statywem na pomoście, przy którym latem jest popularna plaża, gdy wokół zapadał zmrok. Tylko kaczki pluskały, muzyka dobiegała z dala, aż nagle, o dziewiątej, ciemno już było, zaczynała płynąć po wodzie melodia dobiegająca prawdopodobnie aż z kościoła w Zielińcu – w każdym razie kiedyś byłam tam wieczorem i tak samo grało. Zaprawdę, powiadam Wam – kawał solidnej magii. Nie raz tam zmarzłam, ale zwykle nie odczuwałam tego podczas robienia zdjęć. Albo byłam zbyt zaaferowana, albo zimno dawało się we znaki dopiero na rowerze, gdy trzeba było mierzyć się z wiatrem.

Każdy wieczór jest inny. Inny jest każdy zachód słońca, każdy zmierzch. Czasem zdjęcia w „niebieskiej godzinie” – krótko przed całkowitym zapadnięciem ciemności – faktycznie wychodzą niebieskie (właściwie granatowe), a czasem bardziej szare. Jeszcze tego do końca nie rozgryzłam, ale wydaje mi się, że większe szanse na niebieskość są wtedy, gdy niebo jest albo całkowicie czyste, albo jednolicie zaciągnięte chmurami. Gdy trochę tak, a trochę tak – wychodzi szarość z chmurką.

Im bardziej zaprzyjaźniam się z tym miejscem i z tamtejszą fauną, tym bardziej niepokoją mnie sytuacje w rodzaju tych gości, którzy szaleją motorówkami. Mam nadzieję, że była to jakaś jednorazowa impreza, a nie, że na przykład otwarto wypożyczalnię i odtąd będą tak szaleć codziennie. Wydaje mi się, że przeszkadza to nie tylko zwierzętom, ale także znakomitej większości ludzi wypoczywających tam i uprawiających różne formy rekreacji.

Jestem też ostrożna w kwestii nowej ledowej tablicy, która powstała w miejscu starej tablicy wyników. Jeszcze jej nie widziałam, ale z opisu wnoszę, że będzie wyświetlała filmiki reklamowe, co moim zdaniem bardzo źle wpłynie na estetykę miejsca i zepsuje przyjemność obcowania z zachodami słońca.

Ale zobaczymy. Na razie zostawiam Was z filmem ukazującym feerię barw fontanny (polecam obejrzenie do końca, bo pod sam koniec coś się dzieje) oraz kilkoma zdjęciami jeziora.

Z prawej za pomostem to oczywiście Ash

CH Malta z kaczką

Wieczór sfotografowany z trawiastego półwyspu niedaleko term

Raz jeszcze fontanna – tym razem statycznie

Dobra, macie tego bobra

Pomiędzy

Zamieściłam ten wpis kilka dni temu na Facebooku, a potem żal mi było patrzeć, jak znika przykryty przez kolejne wpisy o tym, że pies zaginął albo człowiek. Przypomniałam sobie, że ten blog pierwotnie powstał właśnie po to, by takie wpisy, w które włożyłam trochę rozmyślań, zachować na nieco dłużej. Proszę bardzo – może kogoś skłoni.

Myślę sobie o tym, jak skomplikowaną sprawą jest znalezienie równowagi między całkowitym zaufaniem do „swoich” – swoich przyjaciół, swojej partii, swojej linii ideowej – a podważaniem wszystkiego, czego się nie widziało na własne oczy. Sceptyk we mnie mówi, że powinno się podważać wszystko. Nie byłam, nie widziałam, nie wiem, kto mówi prawdę i czy ktokolwiek. Ale tak chyba nie da się żyć – jesteśmy pogrupowani, mamy jakieś swoje frakcje, tym osobom wierzymy, a tym nie, tego radia słuchamy, a to jest gadzinówką. Nie da się być wszędzie. Nie mieć zdania na temat niczego, przy czym się nie było, może i się da, ale wtedy stajemy się bierni. Więc jednak stopniowanie zaufania w zależności od tego, skąd jakaś wieść pochodzi. Ale to z kolei niesie ze sobą niebezpieczeństwo, które często obserwuję u ludzi, w tym u siebie – wiarę w to, że „moi” nie mogą się mylić, naginać prawdy albo że nie mogli zrobić tego złego czegoś, o co ktoś ich oskarża. A przecież jesteśmy tylko ludźmi i zwykle nawet sami do siebie nie mamy stuprocentowego zaufania. Możemy zrobić coś niewłaściwego, bo jesteśmy w trudnej sytuacji, w depresji, coś nam odbiło albo po prostu dokonaliśmy złego wyboru. To, że ktoś jest naszym dobrym znajomym albo ulubionym politykiem czy dziennikarzem, nie znaczy, że jest kryształowy i nigdy się nie myli. Warto zadać sobie pytanie, czy stosujemy tę zasadę ograniczonego zaufania w stosunku do osób, które znajdują się dla nas po dobrej stronie mocy. Czy zdarza nam się pomyśleć: „OK, on/ona tak mówi, ale przecież nie mam stuprocentowej pewności, że tak było”. Ja często się waham pomiędzy wiarą a sceptycyzmem i czasem mi się obrywa za łatwowierność, a kiedy indziej za to, że się nie angażuję. Trzeba być pomiędzy, bo z jednej strony jest fanatyzm, a z drugiej obojętność. Tylko w którym miejscu tego pomiędzy – oto jest pytanie.

Wychodzę na chwilę

Jest taka sprawa, że nabyłam lustrzankę. Jest też taka sprawa, że umiejętności związane z jej używaniem nie rodzą się automatycznie w głowie i w oku, co może nie było dla mnie szczególnym zaskoczeniem, ale przyczyną pewnej frustracji i owszem. Na szczęście kilka zaledwie dni po tym, jak nabytek wylądował w mych rękach, zostałam pocieszona przez posiadacza podobnej zabawki, niejakiego Prezesa, że jemu też początkowo zdjęcia wychodziły gorsze niż z idiotencamery i dopiero po pół roku zaczęły jakoś wyglądać. Dodam, że „jakoś” w jego przypadku znaczy „naprawdę nieźle”.

No więc ćwiczę. Ćwiczę namiętnie. Tak namiętnie, że współmałżonek wertuje encyklopedię zdrowia w poszukiwaniu odpowiedniej jednostki chorobowej. Już wcześniej wprawdzie zdarzało się, że po powrocie z zakupów rzucałam siatki w korytarzu, wołałam „Wychodzę na chwilę!”, brałam aparat (mój wcześniejszy model, o którym zaraz) i zbiegałam przez park nad Wartę, by obfotografować zachód słońca. Czasem nawet nie było trzeba wracać z zakupów – wystarczyło światło odbijające się w oknach przeciwległego bloku.

Mój poprzedni aparat, właśnie. Choć „poprzedni” to jednak krzywdzące określenie, bo z racji mieszczenia się w torebce nadal bywa w użyciu i podejrzewam, że nie rozstanę się z nim na dobre. Nie był pierwszy, ale był moją pierwszą cyfrówką, i choć można robić na nim automatycznie wszystko, od początku zawzięłam się, żeby ustawiać ręcznie, co tylko się da. Podobnie zresztą robię z nowym, co oczywiście nie jest optymalnym wyjściem, bo niemal przy każdym ujęciu trzeba zmieniać ustawienia (i przeważnie wykonać kilka zdjęć, nim się znajdzie jakieś w miarę dobre), a nie zawsze jest na to czas. Uparłam się jednak, że chcę jak najwięcej się nauczyć, a czas na tryb automatyczny czy półautomatyczny przyjdzie potem.

Poprzednim aparatem fotografowałam kilka lat i wiele się nauczyłam, choć może po moich zdjęciach tego nie widać 😉 Dużo z tej wiedzy przydaje mi się teraz, gdy mam nowy, też zresztą Canona, więc i rozkminienie teorii okazało się łatwiejsze. Praktyka to całkiem inna para kaloszy, ale mam na nią całą resztę życia. Jedna natomiast rzecz z czasem coraz mocniej mi doskwierała, mianowicie aparacik ów nie dawał możliwości własnoręcznego ustawienia czasu naświetlania i przysłony. Można było dać mu do zrozumienia, czego dusza pragnie, manipulując ISO i przełącznikiem makro/normalne/pejzaż, ale o uzyskanie wymarzonego efektu było trudno. A kusiły mnie choćby zdjęcia nocne.

Długo się przymierzałam do zakupu nowego aparatu. Mając niewielką wiedzę (bo tej nabywa się dopiero w praktyce, o czym zdają się nie pamiętać różni mądralińscy z forów fotograficznych), nie umiałam określić, jaki aparat będzie dla mnie dobry, a każdy doradzał co innego. W końcu wybrałam najprostsze rozwiązanie: oto ktoś zapytał fotografa publikującego fajne zdjęcia na fejsie, jakiego używa sprzętu, a on odpowiedział: „Nie specjalnego, Canon taki a taki, obiektyw taki a taki”. Postanowiłam, że taki właśnie aparat kupię. Skończyło się na nowszym modelu, bo tamtego nie było już w sprzedaży. Okazało się zresztą, że to aparat dość popularny wśród moich znajomych. Na drugi obiektyw wciąż pracuję, na razie używam standardowego 18-55mm, który nieźle nadaje się do pejzaży, natomiast trudno robić nim zdjęcia czegoś, co nie chce pozować ni podejść, np. ptaszków. Upatrzyłam już sobie nawet obiektyw 55-250mm, ale pomijając aspekt finansowy, chcę na razie trochę poćwiczyć na tym, który mam. Czasem się wściekam – ot, choćby podczas wczorajszej wycieczki rowerowej, gdy przyuważyłam kokoszkę wodną w Parku Sołackim, a na Rusałce kaczkę z małymi – ale czuję, że jeszcze nie czas na dokładanie kolejnego przedmiotu w tej mojej fotoszkole, bo i bez tego daleka jestem od jakiegokolwiek ogarniania. Uczę się cierpliwości – zdarza mi się pojechać rowerem nad Maltę o zachodzie słońca, znaleźć fajną miejscówkę, rozstawić  statyw, zmarznąć, a po powrocie do domu stwierdzić, że mam może jedno znośne zdjęcie. Najgorsze, że torturuję znajomych z Facebooka swoją twórczością, czasem nawet tą słabszą, bo jakoś nie mogę się pogodzić z tym, że wieczór poszedł na marne.

Inna rzecz, że dziś wiele osób przegląda internet na komórkach, gdzie nie zawsze da się odróżnić dobre zdjęcie od niedobrego, co może być pewną pociechą w przypadku tych gorszych, za to w przypadku lepszych frustruje. No i algorytmy fejsa, które arbitralnie decydują, co komu pokazać, a co nie.

Tak więc odkrywam, że pod wieloma względami fotografowanie przypomina pisanie – namęczysz się, a pies z kulawą nogą tego nie doceni. Tyle tylko, że przynajmniej omiecie wzrokiem, a to i tak więcej niż w przypadku twórczości literackiej czy choćby tego wpisu. Ale chwilowo nowe hobby przysłania mi większość starych, co w jednych przypadkach mnie martwi, a w innych cieszy. Besztam się na przykład za to, że rzadko biegam, natomiast brak pisania mnie wręcz raduje, bo niepublikowana twórczość powoli przestawała mieścić się w szufladzie. W szufladzie mojej cierpliwości, that is. Spieszę jednak zapewnić, że nie z powodu frustracji zaprzestałam pisania. Na pewno kiedyś doń wrócę, choćby i za dwadzieścia lat. Tylko to bieganie… no dobra, może dzisiaj się uda, bo pogoda mało fotograficzna.

W każdym razie nie zanosi się na to, żebym w najbliszej przyszłości przestała wrzucać na fejsa zdjęcia, w nadmiernej być może liczbie. Mam nadzieję, że nie stanie się to dla nikogo powodem wyłączenia mnie z feedu. A współmałżonek pewnie jeszcze nie raz usłyszy „Wychodzę na chwilę!” i będzie doskonale wiedział, że nie ma się mnie spodziewać wcześniej niż za godzinę.

Chciałabym kiedyś robić dobre zdjęcia. Trzymajcie kciuki.

Przyjaźń z podwórka

Pewnie wszystkie Ameryki są już odkryte, ale własne odkrycia mają niepowtarzalny smak. Poza tym czasem się okazuje, że wcale nie dopłynęliśmy do Ameryki, tylko do Indii albo w ogóle na manowce. Tak przynajmniej jest u mnie – jakieś nowe zdarzenie, inny punkt widzenia i trzeba przemodelować dotychczasowe przekonania.

Dziś będzie o przyjaźni.

Spotkałam się niedawno z określeniem „przyjaźń poza strefą komfortu”. Strefa komfortu to otoczenie, w którym czujemy się swojsko i bezpiecznie. Każdy powinien taką strefę mieć, a jednocześnie przebywanie w niej przez cały czas ogranicza nasze poznanie. To tak, jakbyśmy przez całe życie bawili się na swoim podwórku, czasem tylko zerkając przez bramę na świat poza nim, lecz nigdy nie wychodząc, bo nie wiadomo, co nas tam spotka. W tak skonstruowanym świecie ludzie kisiliby się w gettach i pielęgnowali w sobie zmyślone wyobrażenia na temat innych gett.

Przyjaźnią poza strefą komfortu nazwał na Facebooku mój kolega przyjaźń Judy i Nicka – króliczki i lisa – ze Zwierzogrodu. Na lisim podwórku co rusz rozbrzmiewają dowcipy o królikach, z kolei królicze pełne jest strachu przed lisami i negatywnych stereotypów na ich temat. Aby się zakumplować, Judy i Nick muszą najpierw ze swoich podwórek wyjść, wyłączyć filtry uprzedzeń i zobaczyć drugą osobę taką, jaka jest naprawdę. Nie obędzie się bez nieporozumień i tarć, ale ostatecznie przyjaźń zwycięży.

W życiu, niestety, bywa trudniej. Ponieważ nasze strefy komfortu są płynne – w dzieciństwie może to być dom rodzinny i grupa przedszkolna czy klasa, potem środowiska skupione wokół podobnych zainteresowań czy poglądów – miewamy znajomych, czasem nawet bliskich, w innych strefach. Weźmy paczkę koleżanek z liceum. Jeździcie razem na wakacje, zwierzacie się sobie z rozterek. Po maturze trafiacie do różnych środowisk, nasiąkacie różnymi ideami. A może po prostu upływ czasu was zmienia. Wciąż jednak się widujecie. Wspominacie stare czasy, opowiadacie, co u was słychać – niekiedy pobrzmiewają w tych rozmowach dysonanse, pojawiają się pęknięcia, ale szybko od nich uciekacie, och, nie będziemy się tu przecież kłócić o politykę, w końcu jesteśmy starymi przyjaciółkami i nic tego nie zmieni.

Aż tu nagle bum! – wydarza się coś, co zaburza ten układ. Oto jedna z koleżanek ujawnia, że jest lesbijką. Albo związała się z czarnoskórym chłopakiem. Dla ciebie to nie problem – z chłopakami trzeba być ostrożną, z dziewczynami też, ale dopóki nie wyłącza rozsądku, ma twoje błogosławieństwo. Tymczasem Kryśka wpada w histerię. Jadźka, daj spokój, Murzyn i może jeszcze do tego muzułmanin? Wywiezie cię do Afryki i zamknie w haremie. Albo zrobi ci dziecko i wyjedzie, a ludzie będą cię wytykać palcami, że się z czarnym puściła. Jadźka, ja to wszystko dla twojego dobra, przysięgam! Po prostu nie chcę, żebyś cierpiała.

I Kryśka naprawdę tak uważa. Może nawet sprawy tak się potoczą, że będzie mogła powiedzieć „A nie mówiłam?”. Bo w życiu każdy wybór obarczony jest ryzykiem, a im trudniejszy, tym ryzyko większe.

Na pewnym poziomie Kryśka pozostaje lojalną przyjaciółką. Bez wahania wesprze koleżankę, gdyby ta miała problemy… hm, choćby finansowe. Jeśli Jadźka zachoruje, Kryśka będzie biegać do szpitala, gotować dla niej, opiekować się kotami. Nawet ta nieakceptacja jej wyborów wynika wyłącznie z troski, więc Jadźka czuje, że nie ma prawa się skarżyć, bo przecież ta Kryśka taka dobra, tak się o nią troszczy mimo różnicy poglądów. I jest jej głupio, kiedy wcale się nie cieszy z widoku Kryśki. „Jestem niewdzięczna – myśli sobie – a przecież ona tyle dla mnie robi”.

Co jednak z tego, że Kryśka wspiera ją w chorobie czy kłopotach finansowych, skoro nie potrafi wykrzesać z siebie wsparcia dla tego, co najważniejsze: dla bycia sobą? Kogo ona właściwie wspiera, Jadźkę czy swoją wizję Jadźki, a może po prostu tym bieganiem do szpitala zagłusza wyrzuty sumienia wywołane faktem, że nie potrafiła zaakceptować wyborów przyjaciółki? Albo jeszcze gorzej – wierzy, że uda jej się wpłynąć na Jadźkę, wymodelować ją zgodnie z własnymi oczekiwaniami? Wszystkie te procesy zachodzą podświadomie, ale czymkolwiek się kieruje, nie potrafi dać przyjaciółce tego, czego ta potrzebuje najbardziej: akceptacji. Nie pomoże jej rozwiązać problemu czy podjąć decyzji, bo przecież potępiła jej wybór i nie zniży się do dyskutowania o czymś, co jest jego skutkiem. Zamknęła się na swoim podwórku i jeśli Jadźka chce rady, musi tam przyjść i negocjować na warunkach Kryśki.

Pewnie każde z nas ma takich znajomych. I wszyscy czujemy, że coś jest nie tak z tą ich przyjaźnią, choć nie zawsze potrafimy to nazwać. Zadałam sobie jednak pytanie, co by było, gdyby hipotetyczna Jadźka nagle wstąpiła do dziwnego kościoła albo zadała się z jakimś kryminalistą. Czy wtedy ja nie stałabym się Kryśką, która potępia ją w czambuł?

I oczywiście byłabym przekonana, że chodzi mi o dobro Jadźki.

Jedyne, co mi przychodzi do głowy, to że trzeba rozmawiać nawet wtedy. Rozmawiać – nie pouczać. Wyrażać swoje obawy, ale przede wszystkim słuchać. Słuchać tego, co mówi druga osoba, ale także tego, co to mówi o niej. Jeśli istotnie wpadła w złe towarzystwo albo doznała jakiejś szajby religijnej, najprawdopodobniej brakuje jej bliskości drugiego człowieka. Może odda się we władanie każdemu, kto wyciągnął do niej rękę, czy to będzie gangster, czy Bóg? Może po prostu trzeba jej dać do zrozumienia, że nie są jedynymi, których na niej zależy? To pewnie nie podziała od razu, bo osoby z niską samooceną mają tendencje do zakochiwania się w niedostępnych, a lekceważenia tych, którzy się o nie troszczą. To pokłosie dzieciństwa, w którym rodzice lub opiekunowie niewystarczająco spełniali ich potrzeby emocjonalne, utrwalając poczucie, że miłość jest czymś, na co należy sobie zasłużyć będąc doskonałym albo spełniając wszystkie zachcianki ukochanej osoby. Jeśli ktoś daje ci miłość ot tak, to znaczy, że nie ma ona żadnej wartości. Ale jeśli pozwala, byś lizała mu buty, a w podzięce pogłaszcze cię jak pieska – wtedy jesteś szczęśliwa.

Trudno jednak wymagać od Kryśki, żeby rozkminiała dzieciństwo Jadźki. Może po prostu trzeba rozmawiać, póki obie strony to potrafią. Jeśli nie – pogodzić się z myślą, że czasem przyjaźnie się kończą. Albo następuje przerwa. Przed udaniem się na taką przerwę warto jednak zostawić komunikat: „W razie czego wiesz, gdzie mnie szukać”.

To jakby zostawić uchyloną bramę.